نیم‌نگاهی به تندخوانی در موسیقی رپ (فست رپ)

 

رپ تندخوانی یا فست ‌رپ

 

 

از بدو ورود موسیقی رپ به ایران، فست_‌رپ )تندخوانی( نیز به عنوان زیرشاخه‌ای از این سبک به موسیقی رپ کشور تزریق و مورد توجه بسیاری از خواننده‌ها و شنونده‌ها قرار گرفت. شدت نفوذ رپ تند‌خوانی به گونه‌ای بود که از همان ابتدا بسیاری از مردم عادی بر این باور غلط استوار بودند که رپ یعنی «فقط، فست (تندخوانی)» و متقابلاً هر چه سرعت یک موزیک رپ بالاتر باشد، نشان از قدرت آن اثر و خواننده آن خواهد بود. به این ترتیب کم و بیش تلاش‌هایی برای ارائه آثارهایی در این زمینه صورت گرفت که البته موضوع مورد بحث ما نیست. امّا اخیراً بعد از ریلیز تک آهنگ Rap God از امِنِم و 15 ثانیه جنجالی وی، و همچنین آشنایی شنونده‌های ایرانی با تِک ناین (رپر آمریکایی، از پیشتازانِ Chopper رپ) بعد از پخش خبر همکاری‌اش با یاس و ریلیز آهنگ و موزیک ویدیو آن همکاری، این سبک از موسیقی رپ بار دیگر در ایران مورد توجه همگان قرار گرفت. البته با توجه به عدم آشناییِ قبلی عدّه زیادی از شنونده‌ها و خواننده‌ها با این سبک، شُبهاتی مطرح گردیده است که نیاز به رفع آن دیده و متن ذیل را که در آن، نخست به شُبهِ «رکورد تعداد کلمه» رسیدگی شده و سپس به اختصار فاکتورهای یک موزیک فست حرفه‌ای را بررسی گردیده را تهیه کرده‌ام.

 

 

رکورد تعداد کلمه

 

 

ماجرا رکوردهای بیشترین تعداد کلمه از زمانی همه گیر شد که اخبار متعددی مبنی بر رکوردزنیِ امنم در آهنگ رپ گاد، منتشر گردید. این رکوردزنی شامل دو بخش زیر است:

 

 

1560 کلمه در 6 دقیقه و 4 ثانیه – میانگین 4.9 کلمه در ثانیه

 

 

97 کلمه در 15 ثانیه – میانگین 6.5 کلمه در ثانیه (روایت دیگر: 110 کلمه در 16.45 ثانیه)

 

 

منبع: http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/112754-most-words-in-a-hit-single

 

 

در رابطه با بخش اول به نظر می‌رسد، ثبت رکورد مشروع است امّا در رابطه با بخش دوم، رکورد بیشترین تعداد کلمه در 16 ثانیه، تعداد مذکور نیست. جهت اطلاعات بیشتر به تصویر زیر توجّه کنید.

 

 

 

 

 

فارغ از صدق و صحت رکورد امنم، شایان ذکر است که تعداد کلمه نمی‌تواند مبناء دقیقی برای سنجش سرعت باشد زیرا می‌توان دو متن را با سرعت ثابت و تعداد کلمات متفاوت به اجرا درآورد. یعنی می‌توان دو خط رپ را به گونه‌ای نوشت که خط اوّل، دارای 8 لغتِ دو سیلابی و خط دوّم، دارای 4 لغت 4 سیلابی باشد و با سرعتی یکسان آن دو را اجرا کرد لذا مبنا قرار دادن تعداد سیلاب‌ها منطقی‌تر است . به طور کلی محدوده سرعت و تعداد کلمه نیز مشخص است. در بهترین حالت می‌توان، میانگین 8 کلمه را برای 15 ثانیه بدست آورد، البته به لحاظ تئوری عدد میانگین می‌تواند به 9 نیز برسد امّا عملاً بین 6 تا  7.5 کلمه ، میانگین استاندارد برای یک آهنگ فست است. یعنی رکورد اصلی امنم با 1560 کلمه را می‌توان تا حدود 2500 کلمه (با میانگین 7 کلمه) و رکورد فرعی او را تا حدود 125 کلمه افزایش داد.

 

 

نکته دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد، این است که اقدام به رکوردشکنی توسط رپرهای ایرانی به علت تفاوت زبانی؛ کاری عبث و بیهوده است زیرا مقایسه چنین رکوردهایی بسیار مشکل است. اِمِنِم با توجه به دایره لغات زبان خودشان اقدام به رکوردشکنی کرده و رپرهای ایرانی نیز با توجه به دایره لغات زبان خودشان اقدام می‌کنند. مقایسه این دو و برتر قرار دادن یکی بر دیگری کار چندان عقلانی نیست.

 

 

وجود چنین رقابتی در میان رپرهای ایرانی ولواینکه می‌تواند محاسنی داشته باشد، در مجموع کفه ترازو را به سمت معایب این پدیده سوق می‌دهد. تمرکز بر روی این رقابت موجب نگرش تک بُعدی شده و فاکتورهای مهم و اساسی دیگر «رپ کردن»، تحت شعاع قرار می‌گیرد. از آنجایی که برای دستیابی به این‌گونه رکوردها نیاز است از لغات تک و جفت سیلابی استفاده شود و همچنین تمرکز مطلق بر سرعت کار، موجبِ کاهش کیفیت خروجی نهایی (چه از لحظا محتوایی و چه از لحاظ فنی) می‌شود. اگر وقت، تمرکز و انرژی بر روی کلیت کار متمرکز شود، مسلم است که نتایج مفیدتری برای موسیقی رپ حاصل خواهد شد.

 

 

فاکتورهای یک آهنگ فست حرفه‌ای

 

 

برخی از فاکتورهای مهم یک آهنگ فست حرفه‌ای را که درواقع همان فاکتورهای بنیادی موسیقی رپ است، به شرح زیر قابل تببین است:

 

 

حفظ ریتم و فلو: یکی از اصلی‌ترین فاکتورهایی که باید در اجرای آهنگ فست رعایت شود، تسلط در حفظ ریتم، فلو و تنظیم تنفس است. توانایی رپر در حفظ ریتم و فلو، و البته در مقاطعی تغییر ریتم و همچنین شکستن آن به عنوان تکنیک، موجب زیبایی هر چه بیشتر اثر می‌شود. در مقابل خارج شدن بی‌مهابا و بی‌جهت از ریتم، کیفیت اثر را به مخاطره می‌اندازد.

 

 

بیان واضح و کوبندگی: بدون شک بیان واضح کلمات و کوبندگی سبب رسایی کار می‌شود و توجّه به آن در تندخوانی بسیار مهم است. البته در اکثر موارد گوش شنونده‌ای که به شنیدن موزیک فست و صدای خواننده عادت ندارد، سببِ گمراهی‌اش می‌شود که عموماً بیان ناواضح خواننده را بهانه می‌کند، امّا در واقع اشکال اساسی در توانایی پردازش گوش و ذهن شنونده ناآشنا است. پس در نتیجه بیان واضح به این معنا نیست که متن اثر برای همه شنونده‌ها قابل فهم باشد زیرا چنین چیزی ممکن نیست. رپکن باید از «بیان نکردن و پیچاندن بی‌جا حروف» در اجرا بپرهیزد و تمام حروف را حتی الامکان به وضوح و کوبندگی بیان کند.

 

 

دلیوری: تناسب دلیوری رپکن که مرتبط با تن صدا، زیر و بمی، جنس و گام صدا، تسلط موسیقیایی وی در نحوه اجرا، لحن بیان و... با فضا، موضوع و محتوای آهنگ بسیار قابل اهمیت است.

 

 

رایمینگ و محتوا: متن یک اهنگ فست، چه از نظر محتوا و چه از نظر رایم‌بندی باید به اندازه یک آهنگ تمپو پایین غنی باشد. استفاده از رایم های درونی و چیدمان مناسب قافیه‌ها در موزیک فست از اهمیت بیشتری برخوردار است. هر چه رایم‌های درونی و پایانی متن اثر دارای وزن هماهنگ‌تری باشد؛ خروجی نهایی در سبک تندخوانی، شایسته‌تر قلمداد خواهد شد.

 

 

در مجموع رعایت تمام فاکتورهای بالا و دیگر فاکتورهای مطرح در موسیقی رپ، برای جمع‌آوری یک اثر فست نیز صدق می‌کند. این گزاره که آهنگ از سرعت بالایی برخوردار است، دلیلی قانع‌کننده برای عدم رعایت فاکتورهای مورد بحث نیست و ترکیب تمام فاکتورها است که سبب خلق یک اثر ماندگار می‌شود. همچنین باید گفت که سرعت بالای یک آهنگ رپ به معنای بهتر بودن آن نیست و به این نوع از آهنگ‌های رپ، باید به عنوان سبکی از موسیقی رپ نگاه کرد، نه اینکه آن را کمالِ یک قطعه رپ تصور شد. نکته پایانی و هدف اصلی نگارش متن این است که بدانیم اساسِ حرفه‌ای بودن یک اثر فست به هیچ عنوان «فقط» تعداد کلمات نیست؛ ارتباط حسی و غنای فنّیِ کلیتِ اثر، اساسِ حرفه‌ای بودن است.

 

 

نویسنده: علیرضا

 

 

تاریخ انتشار: 24 مرداد 1394